zaterdag 30 november 2013

Ham, spek en worst - een kinderfeest van Bordewijk (uit: Bij Gaslicht)

Een beetje een sneu verhaal over een kinderfeest dat meer een volwassenenfeest is omdat er allerlei spelletjes worden gedaan ten koste van de kinderen. Verder vind ik er niet zo veel van.

maandag 25 november 2013

Verbrande erven - een plaatsbeschrijving van Bordewijk (uit: Bij gaslicht)

Ik heb nu de versie gelezen die in de tweede druk van "Bij gaslicht" staat. Het is ook los verschenen onder pseudoniem Emile Mandeau.


Is natuurlijk extra interessant omdat het over Schiedam gaat. Een boerenmeisje, Neel, gaat logeren bij haar tante met gezin in de stad. Uitvoerig wordt de stad beschreven als zij er doorheen loopt. (Daarbij wordt af en toe verwezen naar een archivaris die het anders zou brengen.) Een deel is herkenbaar:
"Langs het water van de Lange Haven met de grote herenhuizen, door oude pakhuizen onderbroken, was het toch wel deksels mooi, ..."

Maar ik begrijp de beschreven daken niet (die ze ziet als ze op de toren staat) "En van een vierkant pand zag zij het zwarte dak, vierkant opgeglooid, en in het midden was het als verdwenen, schuinsweg ingezonken tot een puntdak, maar dan ondersteboven, de punt omlaag. - Dat is de distilleerderij van Schewe, zei de man."
Ook het leven in de stad krijg je zijdelings mee. Neels oom -Pa Baas- is meesterknecht.
Verder valt het verschil tussen boerenkinderen en stadskinderen op. Neel zegt een paar keer wat over het weer, maar opvallender is dat ze vrijpostiger is en erop los liegt, terwijl de stadskinderen dat zondig vinden en ook veel beter luisteren naar hun moeder. Overigens vertelt Neel graag verhalen. Bijgeloof speelt daarin een rol, en de grens tussen liegen en verhalen vertellen is onduidelijk.
Er is aantrekkingskracht tussen Neel en de oudste zoon, maar hij vindt haar te boers gekleed en haar tanden en tandvlees lelijk terwijl ze verder best knap is. Hij mijdt haar.

Neel ziet op verschillende plekken een kat, of tenminste kattenogen. Het begint al als ze aankomt met de trein. Wat is het precies? Levendige fantasie?

En ik wist niet wat een okshoofd is:
Een okshoofd is een inhoudsmaat in de vorm van een groot vat, dat vroeger voor wijn gebruikt werd. De maat wordt echter ook gebruikt voor azijn, bier, tabak en suiker. Een okshoofd bevatte zes ankers (een klein vaatje van 35 liter, ofwel 45 flessen.).
De Engelse naam voor een okshoofd is hogshead. In het Frans heet een okshoofd Barrique, of Pièce.
Als verklaring voor het woord wordt soms genoemd dat het vat zo groot was, dat er een ossenhoofd in paste. Deze verklaring lijkt echter onwaarschijnlijk.

Rosaura Salontis - een levensloop van Bordewijk (uit: Bij gaslicht)

Absurd verhaal, maar ook weer niet zo absurd omdat de opvallendste absuriditeiten ook als zodanig worden voorgesteld. Het begint lekker: "De regen pitte driftig op het smal bakstenen pad van de Fnidsen, ..."
Waar in Knorrende beesten nog auto's als personen optreden -niet realistisch- is hier sprake van mensen die meer op dieren lijken. Hoewel moeilijk te geloven dat het echt zo ver ging (tot en met de hondensnuit en het gedrag), toch dichter bij de realiteit dan de Knorrende beesten.




zondag 24 november 2013

De kraai van Kader Abdolah

'De kraai' bevat een fiks aantal citaten uit de Nederlandse literatuur. Ik vond het leuk om de citaten in een andere context te lezen. Ik las ze ook echt anders. Verder is het verhaal wat hij vertelt zeker interessant en prima geschreven. Weing opzienbarends, maar dat zit misschien al voldoende in de citaten. Of misschien toch: hoe hij zich voorstelt als makelaar in koffie, vervolgens duidelijk maakt dat hij dat niet echt is (alleen maar om geld te verdienen), dat hij eigenlijk schrijver is, en een paar keer als schrijver even het woord rechtstreeks tot de lezer richt.

‘Soms vertel ik dingen waarvan ik twijfel of ze waar zijn, maar tot mijn verbazing komen ze geloofwaardiger over dan de waarheid’.

Hij vertelt hoe hij in Iran min of meer zich bij de socialisten aansluit. Eigenlijk wil hij alleen maar schrijver worden. Via Turkije wil hij naar Rusland vluchten, maar Rusland valt uit elkaar. Hij komt in Nederland terecht. Voor een betere plek heeft hij geen geld. etc
Er zitten veel autobiografische elementen in.

dinsdag 19 november 2013

Lijken op Liefde van Astrid H. Roemer

Moeilijk, te moeilijk voor mij. Te ingewikkelde relaties, te ingewikkelde wisselingen van perspectief, te ingwikkelde tijdsprongen (hoe heet dat?), te ingewikkelde setting, ...
De combinatie is te moeilijk voor mij. Ik heb het wel uitgelezen en me af en toe vermaakt.

Het gaat over leven en dood. Familie, relaties en religie. Kinderen, abortus, Suriname, ...



Cora heeft ooit de gevolgen van een moord op moeten ruimen. Alleen haar man wist het, hij heeft haar erbij gehaald en geholpen. Later in haar leven realiseert ze zich dat het overlijden van de stiefbroer van haar man rond dezelfde tijd was. Hij is onder verdachte omstandigheden overleden.
Cora gaat op reis, ze heeft de sleutel van een kluis in Nederland met spullen van de vermoorde vrouw. Ze heeft vermoedens over wie de moord gepleegd kan hebben of er op zijn minst iets mee te maken heeft, ze zoekt hem op in Amerika.